Vai trò của kẽm Zinc đối với cơ thể và cách bổ sung kẽm hiệu quả

Kẽm zinc là một trong những vi chất “nhỏ nhưng có võ”, có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe con người. Thiếu hay thừa kẽm đều có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các chức năng sinh lý trong cơ thể. Việc hiểu rõ vai trò, tác dụng của kẽm cũng như cách bổ sung kẽm khoa học, hiệu quả là mối quan tâm của rất nhiều người.

Kẽm zinc là gì?

Kẽm zinc là một nguyên tố vi lượng không thể thiếu trong cơ thể con người. Phần lớn kẽm được đưa vào cơ thể của chúng ta thông qua đường tiêu hóa, sau đó được hấp thụ ở ruột non. 

Các nghiên cứu liên quan đến kẽm và vai trò của kẽm đối với sự phát triển, tăng trưởng của cơ thể ngày càng thu hút sự quan tâm của giới y khoa. Không ít nghiên cứu đã chỉ ra tầm quan trọng của kẽm đối với các cơ quan trong cơ thể người. 

Việc thiếu vi lượng kẽm có thể dẫn đến nhiều loại triệu chứng bệnh, biểu hiện bất thường như rối loạn thần kinh, dễ cáu gắt, rối loạn tập tính,… Trong khi đó, nếu thừa kẽm, cơ thể sẽ gặp những biểu hiện như buồn nôn, biếng ăn, đau bụng tiêu chảy, đắng miệng thường xuyên, xuất hiện những bệnh lý về da,…

Tác dụng của kẽm đối với sức khỏe là gì? Tại sao nó quan trọng?

Kẽm có vai trò đặc biệt quan trọng đối với hệ thống miễn dịch, đặc biệt là trong việc tổng hợp ADN, thúc đẩy cơ thể phát triển khỏe mạnh, toàn diện đồng thời giúp chữa lành các vết thương. Bên cạnh đó, kẽm zinc có vai trò giúp tăng sản sinh tế bào từ giai đoạn bào thai đến cả quá trình tăng trưởng và phát triển về sau. Do đó, ngay từ khi bắt đầu thời kỳ mang thai, người mẹ cần bổ sung đầy đủ kẽm để giúp trẻ phát triển bình thường. 

Công dụng của kẽm còn thể hiện trong các quá trình sinh học diễn ra hằng ngày trong cơ thể, đặc biệt là các quá trình phân giải tổng hợp protein, axit nucleic,…  

Dưới đây là một số tác dụng của kẽm zinc đối với sức khỏe:

Vai trò của kẽm trong chức năng điều hòa miễn dịch

Cơ thể con người nói chung và trẻ nhỏ nói riêng cần đến kẽm để kích hoạt được những tế bào lympho T (tế bào T). Loại tế bào này tham gia vào quá trình bảo vệ cơ thể thông qua hai cách:

– Kiểm soát, điều chỉnh mọi phản ứng miễn dịch.

– Tấn công ngăn chặn các tế bào bị nhiễm bệnh hoặc tế bào ung thư.

Thiếu kẽm có thể làm suy giảm nghiêm trọng các chức năng trong hệ thống miễn dịch. Người lớn hay trẻ thiếu kẽm đều tăng nhạy cảm với các loại mầm bệnh.

Vai trò của kẽm trong điều trị tiêu chảy

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu chảy gây tử vong cho khoảng 1,6 triệu trẻ em dưới 5 tuổi mỗi năm. Thành phần kẽm zinc có mặt trong thuốc, có thể giúp giảm tình trạng tiêu chảy. Một chiến dịch y tế công cộng trên toàn quốc về công dụng của kẽm đối với bệnh tiêu chảy ở trẻ em, cho rằng: Sử dụng liệu trình thuốc chứa kẽm làm tăng hiệu quả trong điều trị tiêu chảy, đồng thời giúp ngăn ngừa các mầm bệnh trong tương lai.

Công dụng của kẽm đối với trí nhớ

Nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Toronto cho rằng: Kẽm có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh cách thức các nơron giao tiếp với nhau. Nó ảnh hưởng đến quá trình hình thành ký ức và khả năng học tập của trẻ.

Tác dụng của zinc trong điều trị cảm lạnh thông thường và các bệnh do ký sinh trùng như sốt rét

Viên ngậm kẽm giúp rút ngắn thời gian của các đợt cảm lạnh thông thường lên đến 40%. Kẽm (viên ngậm hoặc siro) có lợi trong việc giảm thời gian và mức độ nghiêm trọng của cảm lạnh thông thường ở người khỏe mạnh, khi uống trong vòng 24 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng.

Tác dụng của zinc trong việc duy trì tính toàn vẹn và cấu trúc của da

Nếu trẻ có các vết thương hoặc loét mãn tính thì thường việc chuyển hóa kẽm sẽ giảm và nồng độ kẽm trong huyết thanh thấp hơn. Kẽm thường được sử dụng trong các loại kem bôi da để điều trị chứng hăm tã hoặc kích ứng da khác.

Kẽm zinc và khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh mãn tính ở trẻ

Bổ sung kẽm thông qua chế độ ăn uống và viên bổ sung có thể làm giảm nguy cơ mắc các bệnh viêm nhiễm. Sự thiếu hụt kẽm có liên quan đến sự gia tăng tình trạng viêm trong bệnh mãn tính và kích hoạt các quá trình viêm mới.

Một số vai trò của kẽm trong điều trị các bệnh lý khác

Công dụng của kẽm cũng được thể hiện thông qua việc hỗ trợ điều trị một số các triệu chứng bệnh khác như rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD), mụn trứng cá, phòng ngừa và điều trị viêm phổi, ù tai, chán ăn, điều trị bệnh mắt, tiểu đường,…

Hướng dẫn bổ sung kẽm zinc hợp lý 

Việc bổ sung kẽm zinc đặc biệt quan trọng đối với trẻ em. Vì ngay cả thiếu kẽm nhẹ cũng có thể hạn chế sự tăng trưởng, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, mắc bệnh tiêu chảy và bệnh hô hấp.

Khi nhận thấy các dấu hiệu sau chứng tỏ cơ thể bạn có thể đang thiếu kẽm: 

– Đối với người lớn:

Khi thiếu kẽm, bạn có thể dễ dàng nhận biết qua các dấu hiệu như thường xuyên rụng tóc, móng tay giòn dễ gãy, răng kém sáng bóng, loét miệng, xương yếu,… Ngoài ra, da nổi mụn hoặc gặp một số vấn đề khác về da.

– Đối với trẻ em:

Trẻ thường xuất hiện những dấu hiệu lâm sàng như biếng ăn, nôn trớ không rõ nguyên nhân, khó ngủ, rối loạn giấc ngủ, ngủ ít, trẻ chậm phát triển, trí nhớ kém, dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn tiêu hóa, nhiễm khuẩn hô hấp,… Bên cạnh đó, trẻ cũng thường xuyên gặp tình trạng da bị tổn thương, vết thương chậm lành, viêm lưỡi, rụng lông, rụng tóc.

Trên đây mới chỉ là những dấu hiệu lâm sàng, có thể nhận biết thông qua quan sát trẻ hàng ngày. Để biết chính xác trẻ có thiếu kẽm không và thiếu ở mức độ nào, bạn nên cho bé xét nghiệm hàm lượng kẽm trong máu.

Bác sĩ… khuyên rằng, mỗi người cần bổ sung một lượng kẽm cần thiết mỗi ngày tương ứng với các độ tuổi như sau

Đối tượng	Liều lượng (mg/ ngày)
Trẻ dưới 6 tháng tuổi	2
Trẻ từ 7 tháng – 3 tuổi	5
Trẻ từ 4 – 8 tuổi	5
Trẻ 9 – 13 tuổi	8
Nam trên 14 tuổi	11
Nữ 14 – 18 tuổi	9
Phụ nữ trên 18 tuổi	8
Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú	11 – 12